Raport Zintegrowany 2019 | GK PGE

Gospodarka obiegu zamkniętego

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Idea ponownego wykorzystania ubocznych produktów spalania towarzyszy sektorowi energetycznemu od ponad 30-tu lat. Lata doświadczeń przy coraz szerszym zastosowaniu UPS-ów węgla pozwoliły na zgromadzenie dużej wiedzy na temat produkowanych w PGE Energia Ciepła oraz w PGE GiEK minerałów antropogenicznych. Wytwórcy cementu, betonu, producenci ceramiki, górnictwo i firmy drogowe czerpią obecnie istotne korzyści dzięki wykorzystaniu sprawdzonych i bezpiecznych rozwiązań.

Wyroby powstające przy zastosowaniu technologii wykorzystania ubocznych produktów spalania spełniają wszystkie wymagania, jakim muszą sprostać materiały czy wyroby budowlane. UPS-y znalazły również zastosowani w rekultywacji oraz makroniwelacji terenów poprzemysłowych i zdegradowanych, przywracając wielu terenom, dawne walory krajobrazowe i przyrodnicze.

Uboczne produkty spalania stanowią cenny surowiec wykorzystywany powszechnie w różnych gałęziach przemysłu, w tym najpowszechniej w sektorze budowlanym. Jedną z takich substancji jest gips syntetyczny, będący końcowym produktem procesu odsiarczania spalin metodą mokrą wapienną, zakwalifikowaną do najlepszych dostępnych technik BAT (ang. best available technology).

Gips syntetyczny powstaje w procesie mokrego odsiarczania gazów odlotowych w technologii mokrej, wapienno-gipsowej w instalacjach odsiarczania spalin w elektrowniach PGE GIEK.


Produkowane w Grupie PGE minerały antropogeniczne, stosowane jako surowce do produkcji, są stale kontrolowane tj. m.in. poddawane są szeregom badań dopuszczających do produkcji – daje to gwarancję jakości i bezpieczeństwa stosowania. Proces wykorzystania minerałów antropogenicznych w budownictwie objęty jest nadzorem Instytutu Techniki Budowlanej. Produkty zostały również zarejestrowane w międzynarodowym systemie REACH.

W ramach rejestracji uboczne produkty spalania zostały poddane kompleksowym badaniom toksykologicznym, ekotoksykologicznym oraz mutagennym zgodnie z wymogami określonymi przez Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA). Badania wykonano w laboratoriach o najwyższym światowym standardzie i niekwestionowanej wiarygodności. Wyniki badań jednoznacznie potwierdziły, że są to substancje bezpieczne, niestanowiące zagrożenia dla ludzi, zwierząt ani środowiska naturalnego. Ich zastosowanie nie musi być w żaden sposób ograniczane z uwagi na ich oddziaływanie na środowisko.

Rynek ubocznych produktów spalania

PGE-grafiki_obieg-zamkniety PGE-grafiki_obieg-zamkniety

Opracowanie: PGE Energia Ciepła

Przetwarzanie ubocznych produktów spalania przyczynia się do tworzenia przemysłu bezodpadowego. Ogranicza także zużycie surowców naturalnych i zmniejsza ilości składowanych odpadów. Wdrożenie gospodarki obiegu zamkniętego w Grupie PGE pozwala na zwiększenie ilości wykorzystywanych odpadów w ramach odzysku i recyklingu oraz sprzyja zrównoważonemu rozwojowi Grupy. Gospodarcze wykorzystanie odpadów energetycznych jest zgodne ze strategią Unii Europejskiej rekomendującej pierwszeństwo wykorzystania surowców wtórnych, gdzie zgodnie z artykułem 4 dyrektywy 2008/98/WE rekomendowane jest hierarchiczne postępowania z odpadami stosując kolejność priorytetów w przepisach prawa. Dzięki wykorzystaniu produkowanych minerałów antropogenicznych zmniejsza się zużycie surowców naturalnych oraz zmniejszeniu ulegają negatywne skutki deponowania popiołów na składowiskach. Zastosowanie surowców wtórnych jakimi są uboczne produkty spalania daje korzystny bilans CO2 oraz ogranicza degradację środowiska naturalnego.

Uboczne produkty spalania w Gospodarce Obiegu Zamkniętego

PGE-grafiki_obieg-zamkniety2 PGE-grafiki_obieg-zamkniety2

Opracowanie: PGE Energia Ciepła

ITPOE przetwarza rocznie nawet do 100 tys. ton zmieszanych odpadów komunalnych oraz odpadów innych niż niebezpieczne. Pozwala to na produkcję energii z odpadów i przekazanie jej w postaci energii elektrycznej oraz ciepła sieciowego do odbiorców. ITPOE realizuje zatem założenia gospodarki obiegu zamkniętego poprzez ograniczenie zużycia surowców kopalnych, zmniejszenie ilości składowanych odpadów i odzyskanie z nich energii.

W 2019 roku podpisaliśmy list intencyjny na wybudowanie drugiej linii, która zwiększy przerób odpadów do 180 tys. ton rocznie.

Sposobem realizacji idei GOZ jest również budowa Instalacji Termicznego Przetwarzania Odpadów z Odzyskiem Energii (ITPOE) w elektrociepłowni PGE EC w Rzeszowie.


Instalacja Termicznego Przetwarzania Odpadów z Odzyskiem Energii (ITPOE) w Rzeszowie powstała z wykorzystaniem bezpiecznej i powszechnie stosowanej technologii w Europie.

Jednym z elementów strategii zarządczej PGE Energia Ciepła jest jak najszersze ponowne wykorzystanie produkowanych minerałów antropogenicznych i pierwiastków szlachetnych.

Na program dostosowania się do konkluzji BAT składa się szereg przedsięwzięć, w tym jeden projekt wywodzący się z projektu badawczo-rozwojowego tj. wdrożenie technologii wychwytywania metali ciężkich w technologii InnUPS.

Wśród zaostrzonych wymagań w zakresie usuwania tlenków azotu i siarki wprowadzone zostały wymagania dotyczące parametrów ścieków pochodzących z instalacji mokrego odsiarczania spalin. Jednymi z kluczowych parametrów są stężenia metali i metaloidów w ściekach. W latach 2013 – 2016 w PGE Energia Ciepła opracowana została technologia oczyszczania ścieków z instalacji mokrego odsiarczania spalin. Projekt był realizowany w ramach programu GEKON finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Narodowy fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Opracowana technologia opiera się o układ kolumn zawierających żywice jonowymienne dedykowane do usuwania metali i metaloidów. Odzyskane metale szlachetne mogą być powtórnie wykorzystane w przemyśle.

Planowane jest wdrożenie technologii InnUPS w czterech lokalizacjach: w Gdyni, Gdańsku, Wrocławiu i Krakowie.

W Gdyni trwają prace obiektowe, których zakończenie planowane jest na październik 2020 roku. Odbiór instalacji w pozostałych trzech lokalizacjach planowany jest na lipiec 2021.

Rozwiń Zwiń

Grupa PGE dba o to, aby w gospodarce wodno-ściekowej w jak najszerszym zakresie stosować zasady gospodarki obiegu zamkniętego.

W zależności od wielkości zakładu, źródła i składu wody surowej stosuje się różne techniki przygotowania wody: dekarbonizacja wapnem, filtracja, wymiana jonowa, ultrafiltracja, odwrócona osmoza, elektrodejonizacja. W każdym przypadku kompletny ciąg przygotowania wody składa się z kombinacji kilku z wymienionych powyżej technik, co pozwala na przygotowanie wody o odpowiedniej (nierzadko lepszej od pobranej) jakości dla poszczególnych obiegów wodnych i wodno-parowych, a produkty odpadowe z takich procesów uzdatniania używane są nadal w innych, mniej wymagających obiegach. Źródłami do produkcji wody technologicznej są zarówno wody powierzchniowe jak i podziemne, a niekiedy również woda z miejskich sieci wodociągowych. Na każdym etapie przygotowania wody szczególną uwagę kładzie się na jej racjonalne wykorzystanie i bardzo duża część wód odpadowych powstających w trakcie przygotowania wody zawracanych jest ponownie do procesów np. popłuczyny z filtrów, wody odzyskane z osadów podekarbonizacyjnych, koncentraty z procesów odwróconej osmozy lub elektrodializy, zregenerowane solanki z procesu zmiękczania.

Zamykanie cyklu obiegu wody w procesach produkcyjnych polega na skierowaniu wody zużytej do oczyszczania i zawrócenia jej ponownie do procesów produkcyjnych.


Również ścieki powstające w innych instalacjach, o ile pozwala na to ich skład, zawracane są do procesu np.:

  • zasadą jest zawracanie wody odpadowej gorącej jako źródła do procesu przygotowania wody,
  • w wielu wypadkach wody opadowe lub drenażowe wykorzystywane są ponownie do produkcji wody technologicznej,
  • część ścieków socjalno-bytowych, po oczyszczeniu, wykorzystywana jest jako źródło wody do uzupełniania zamkniętego układu chłodzenia, trwają też prace nad wykorzystaniem oczyszczonych ścieków z oczyszczalni miejskiej jako źródła wody procesowej,
  • wody odpadowe wykorzystywane są również jako źródła wody do układów wody gospodarczej lub do uzupełniania układów odpopielania i odżużlania.

Schemat cyklu obiegu wody w procesach produkcji energii elektrycznej i ciepła w Grupie PGE

PGE-grafiki_obieg-zamkniety3 PGE-grafiki_obieg-zamkniety3

Opracowanie: PGE Energia Ciepła

Ekologia i odpowiedzialność ekologiczna towarzyszą Grupie PGE w całym łańcuchu dostaw. Prowadzenie eksploatacji węgla brunatnego metodą odkrywkową powoduje wielkoobszarowe przekształcenia powierzchni terenu, a w efekcie zmiany w środowisku naturalnym, szczególnie w aspekcie krajobrazowym. Grupa PGE przywraca środowisku w maksymalnie niezmienionej formie górnicze tereny poeksploatacyjne, a prace rekultywacyjne planuje już na początkowym etapie inwestycji.

Nasze działania związane z rekultywacją wpisują się w:

  • najlepsze praktyki stosowane w europejskich regionach górniczych,
  • unijną strategię ochrony różnorodności biologicznej,
  • Dyrektywę powodziową,
  • politykę społeczną,
  • kierunki oraz cele strategii biznesowej Grupy.

Rekultywacja terenów pogórniczych polega na przywracaniu wartości użytkowych i przyrodniczych wyeksploatowanych tere nów. Właśnie w wyniku rekultywacji powstało najwyższe wzniesienie w Środkowej Polsce (395 m n.p.m.) – Góra Kamieńsk. Została ona usypana z 1,4 mln m3 piasków, żwirów, gliny i iłów oraz ich mieszaniny zebranych z wyrobiska (tzw. nadkładu). Wzniesienie zostało najpierw właściwie ukształtowane, połączone z terenami przyległymi poprzez budowę systemu dróg i pochylni oraz budowę systemu odwadniania powierzchniowego. Tak przygotowany teren został poddany rekultywacji, która polegała na odtworzeniu gleby oraz wprowadzeniu roślinności zielnej, wprowadzeniu gatunków drzewiastych i pielęgnacji nasadzeń. Obecnie zwałowisko zostało przekazane Lasom Państwowym do dalszego zagospodarowania.

Zrekultywowany teren Góry Kamieńsk, oprócz funkcji przyrodniczych, pełni także role gospodarcze i społeczne. Zlokalizowana tam farma wiatrowa – Park Wiatrowy Kamieńsk – o mocy 30 MW, produkuje czystą energię dla ok. 6 tysięcy gospodarstw. Na Górze Kamieńsk znajduje się również całoroczny kompleks rekreacyjno-sportowy. Ośrodek Sportu i Rekreacji „Góra Kamieńsk” jest jedną z największych atrakcji turystycznych regionu. Turyści mają do dyspozycji ścieżki rowerowe, stok narciarski z trasami o zróżnicowanym stopniu trudności oraz tor saneczkowy.

 

Od 1977 do 2019 roku, w ramach rekultywacji terenów poeksploatacyjnych w Kopalni Bełchatów i Kopalni Turów, posadziliśmy łącznie ok. 48,5 mln drzew i krzewów.

Zlokalizowana na Górze Kamieńsk farma wiatrowa o mocy 30 MW składa się z 15 turbin wiatrowych.

16 lipca 2019 roku Kopalnia Węgla Brunatnego Bełchatów zakończyła trwające blisko 17 lat formowanie zwałowiska zewnętrznego Pola Szczerców, czyli następne po Górze Kamieńsk wzniesienie w pobliżu kopalni, które osiągnęło już swoją docelową wysokość i kształt. W kolejnych latach wzniesienie poddane zostanie pełnej rekultywacji w kierunku leśnym.

Nowa góra będzie pełniła także funkcję rekreacyjną.

Budowa zwałowiska zewnętrznego Pola Szczerców rozpoczęła się 21 października 2002 roku. Przez ten czas w pobliżu odkrywki usypano prawie 1 mld m3 nadkładu, czyli ziemi znajdującej się nad pokładami węgla brunatnego. Góra ma ok. 170 m wysokości, a jej obszar wynosi ponad 1156,36 ha. Kopalnia Bełchatów rozpoczęła prace rekultywacyjne na nowo powstałym zwałowisku już w 2003 roku.

Od 1977 do 2019 roku, w ramach rekultywacji terenów poeksploatacyjnych w Kopalni Bełchatów i Kopalni Turów, posadziliśmy łącznie ok. 48,5 mln drzew i krzewów

Grupa PGE przygotuje do rekultywacji także inne wyrobiska. Po zakończeniu eksploatacji Pola Bełchatów, w latach 2021-2033 planowane jest wypłycenie wyrobiska masami ziemnymi i docelowe kształtowanie skarpy. Po zakończeniu prac przygotowawczych, rekultywacja odbywać się będzie w kierunku wodnym, gdzie następować będzie naturalne odbudowanie lustra wody.

Dwa zbiorniki wodne o łącznej powierzchni lustra wody przeszło 4 000 hektarów, powstaną na terenie eksploatowanych obecnie wyrobisk Pola Bełchatów i Pola Szczerców. Zmieszczą się w nich nawet 3 miliardy metrów sześciennych wody.

W najgłębszym miejscu głębokość zbiorników osiągnąć może ok. 170 metrów. Oznacza to, że bełchatowskie jeziora będą głębsze od Hańczy, najgłębszego jeziora w Polsce.

graf_2 graf_2

Wyniki wyszukiwania: